һыуҙы бер үҙәктән биреү

выпалить вверх — өҫкә ҡарай атып ебәреү

разом выпалить обо всём — бөтәһе тураһында ла бер юлы әйтеп биреү

детский хор — балалар хоры

петь хором — күмәкләшеп йырлау

отвечать хором — бер тауыштан яуап биреү

централизованная подача воды — һыуҙы бер үҙәктән биреү

централизованное государство — үҙәкләштерелгән дәүләт

дать детям по морковке — балаларға берәр кишер биреү

в этих делах я пас — бындай эштәр минең ҡулдан килмәй, бындай эштәрҙе мин булдыра алмайым

точный пас в центр — уртаға тура пас

дать книгу почитать — китапты уҡырға биреп тороу

за эту вещь ты сколько дал? — был нәмә өсөн һин күпме бирҙең?

дать орден посмертно — орденды үлгәндән һуң биреү

дать взаймы — бурысҡа биреү

дать волю чувствам — тойғоларға ирек биреү

не дать спать — йоҡларға ирек бирмәү

дать высказаться — һөйләргә рөхсәт итеү

дай отдохну — ҡана, ял итеп алайым әле

дай я сам пойду — ҡана, үҙем барайым әле

дать волю рукам — ҡулды оҙайтыу, ҡулсырланыу

дать дорогу кому — юл күрһәтеү, тормош юлына сығарыу

дать жизнь — йән биреү, бала тыуҙырыу

дать занавес — шаршау төшөрөү

дать знать — белгертеү, хәбәр итеү

дать клятву — ант итеү

дать маху: — 1) һынатыу

2) бирешеү; дать начало чему — башлап ебәреү, башланғысы булыу

дать понять — аңғартыу, һиҙҙереү

дать свет — яҡтылыҡ (ут) биреү, яҡтыртыу

дать себе труд — тырышып ҡарау, үҙеңде ышандырыу

дать слово: — 1) кому берәйһенә һөйләргә һүҙ биреү

2) вәғәҙә (һүҙ) биреү; дать стрекача (тягу) — табан ялтыратыу, шылыу

дать урок кому — һабаҡ (кәрәген) биреү, арт һабағын уҡытыу

дать шпоры — ҡабаландырыу, тиҙләтеү

как пить дать — һис һүҙһеҙ, һис шикһеҙ

не дать в обиду — арҡалау, яҡлашыу

ни дать ни взять — тап (тас), һуйып ҡаплаған

он тебе даст! (угроза) — ул һинең кәрәгеңде бирер!

я тебе дам! — кәрәгеңде бирермен!

дать обед в честь юбиляра — юбиляр хөрмәтенә мәжлес ойоштороу

дать квартиру — фатир биреү

дать землю арендаторам — ҡуртымсыларға ер биреү

ему нельзя дать больше сорока лет — уға ҡырҡ йәштән дә артыҡ биреп булмай

дать трудное задание — ауыр эш биреү

дать интересный концерт — ҡыҙыҡлы концерт биреү

дать доход — килем (уңыш) биреү

дать хороший урожай — яҡшы уңыш биреү

дать залп — залп биреү

дать сигнал — сигнал биреү

дать осадок — төбөнә ултырыу, һарҡынды барлыҡҡа килеү

дать трещину — ярыҡ барлыҡҡа килеү, ек хасил булыу

дать течь — һыу аға башлау

дать осечку — атылмау, сағылмау

сдать хлеб государству — хөкүмәткә иген тапшырыу

сдать бельё в стирку — керҙе йыуырға биреү

сдать кровь на анализ — анализға ҡан биреү

сдать книги в библиотеку — китапханаға китаптар тапшырыу

сдать экзамен по языку — тел буйынса имтихан биреү

сдать нормы по плаванию — йөҙөү буйынса норма тапшырыу

сдать с рубля десять копеек — бер һумдан ун тин ҡайтарып биреү

сдать комнату — ваҡытлыса бүлмә биреп тороу

сдать землю в аренду — ерҙе ҡуртымға биреү

сдать город — ҡаланы ҡалдырыу

холода сдали — һыуыҡтар йомшара төштө

сдать темп работы — эш темпын кәметеү

сердце сдало — йөрәк биреште

сдать позиции — уй-фекерҙән сигенеү, позицияны биреү

придать в помощь людей — ярҙамға кешеләр өҫтәү

придать устойчивость — ныҡлыҡ биреү

придать серьёзное значение словам — һүҙгә етди әһәмиәт биреү

отсыпать муки — бер аҙ он һалып биреү

представить отчёт — отчёт тапшырыу, иҫәп-хисап биреү

представить список сотрудников — хеҙмәткәрҙәрҙең исемлеген биреү

представить гостя — ҡунаҡ менән таныштырыу

ясно представить себе будущее — киләсәкте күҙ алдына аныҡ килтереү

представить удостоверение — танытма күрһәтеү

представить доказательства — дәлилдәр килтереү

это не представит никаких затруднений — был бер ниндәй ҙә ҡыйынлыҡ килтермәҫ

представьте себе — йә ҡарағыҙ инде, уйлап ҡарағыҙ

женская гимназия — ҡыҙҙар гимназияһы

погрести покойного — мәйет ерләү

поносить ребёнка на руках — баланы бер аҙ ҡулда күтәреп йөрөтөү

поносить старое пальто — иҫке пальтоны кейә биреү

выделить участок для строительства — төҙөлөш өсөн ер бүлеп биреү

выделить группу вопросов — бер төркөм һорауҙы айырып алыу

выделить текст курсивом — тексты курсив менән айырып күрһәтеү

выделить женатого сына — өйләнгән улды башҡа сығарыу

выделить углекислый газ — углекислый газ бүлеп сығарыу

дача показаний юр. — мәғлүмәттәр биреү, һөйләп биреү

овса осталось на две дачи — ике бирем (бирерлек) һоло ҡалды

жить на даче — дачала йәшәү

башкирские дачи — башҡорт аҫаба дайсалары

душа и тело — йән һәм тән

душой и телом — йәне-тәне менән

добрая душа — изге күңелле

чёрная душа — ҡара йөрәк

вкладывать душу — күңел биреү

играть с душой — күңел биреп уйнау

душа коллектива — йәм, дәрт биреүсе, коллективты йәнләндереүсе

на улице ни души — урамда бер йән эйәһе лә юҡ

на душу населения — йән башына

душа моя — йән киҫәгем, бәғерем

бумажная душа — ҡағыҙ йән, ҡағыҙ яратыусы, бюрократ

заячья душа — ҡуян йөрәк

мёртвые души — үле (үлгән) йәндәр

в душе: — 1) күңелендә, эстән

2) күңеле (йөрәге) менән; взять (брать, принять) на душу — өҫтөңә алыу (яуаплылыҡ, гонаһ һ.б.)

никто не отозвался — бер кем дә яуап ҡайтарманы

отозваться на просьбу — үтенескә яуап биреү

переутомление отозвалось на его здоровье — үтә арыу уның һаулығына тәьҫир итте

отозваться о книге — китап тураһында фекер әйтеү

приподнять шапку — бүректе ҡалҡытыу

приподнять бревно — бүрәнәне күтәреү

приподнять завесу; приоткрыть завесу — серҙе аса биреү (төшөү)

выехать за город — ҡала ситенә сығыу

вынести за скобки — йәйәләр тышына сығарыу

уйти за реку — йылға аръяғына китеү

отдать жизнь за Родину — Ватан өсөн ғүмерҙе биреү (фиҙа ҡылыу)

купить за пять рублей — биш һумға һатып алыу

уплатить за квартиру — фатир өсөн түләү

работать за товарища — иптәш(е) өсөн эшләү

расписаться за жену — ҡатыны өсөн ҡул ҡуйыу

взять за руку — ҡулдан тотоу

тянуть за верёвку — бауҙан тартыу

краснеть за друга — дуҫ өсөн ҡыҙарыу

я рад за вас — һеҙҙең өсөн шатмын

принять за правило — ҡағиҙә итеп ҡабул итеү

считать за честь — намыҫ эше тип һанау

жить за городом — ҡала ситендә йәшәү

за горой — тау артында

стоять за дверью — ишек артында тороу

солнце скрылось за тучами — ҡояш болот артына йәшенде

сидеть за столом — өҫтәл янында ултырыу

гнаться за мальчиками — малайҙар артынан ҡыуыу

следуйте за нами! — беҙҙең арттан барығыҙ!

за весной наступает лето — яҙ артынан йәй килә

день за днём — көн артынан көн

один за другим — береһе артынан икенсеһе, бер-бер артлы

сунуть за пазуху — ҡуйынға тығыу

поставить за шкаф — шкаф артына ҡуйыу

за неимением времени — ваҡыт булмау сәбәпле

за ненадобностью — кәрәкмәү сәбәпле

пойти за водой — һыуға барыу

послать за врачом — табип артынан ебәреү

ухаживать за больным — ауырыуҙы ҡарау

следить за чистотой — таҙалыҡты һаҡлау (тотоу)

смотреть за ребёнком — баланы ҡарау

дело за вами — эш һеҙҙә (ҡалды)

очередь за мной — сират миндә, минең сират

замечать за учеником недостатки — уҡыусыла етешһеҙлектәр күреү

приказ за подписью директора — директорҙың ҡултамғаһы булған приказ

дело за номером два — икенсе һанлы дело

все за, он один против — бөтәһе ыңғай, ул бер үҙе ҡаршы

сесть за стол — өҫтәл артына ултырыу

сесть за руль — руль артына ултырыу

взяться за работу — эшкә тотоноу

приняться за учёбу — уҡырға керешеү

за последние годы — һуңғы йылдарҙа

за лето — йәй эсендә

сделать за два часа что-л. — нимәнелер ике сәғәт эсендә эшләү

мороз за двадцать градусов — һыуыҡ егерме градустан артҡан

ей далеко за сорок — йәше күптән ҡырҡтан уҙған

находиться за десять километров от города — ҡаланан ун километр алыҫлыҡта булыу

благодарить за услугу — хеҙмәт өсөн рәхмәт әйтеү

за что его любить? — нимәһе өсөн уны яратырға?

за несколько дней — бер нисә көн элек

за час до отправления поезда — поезд китерҙән бер сәғәт алда

не встретил ни одного человека — бер генә кешене лә осратманым

в ведре нет ни одной капли воды — биҙрәлә бер тамсы ла һыу юҡ

кого ни встретишь, все об этом говорят — кемде генә осратма, бөтәһе лә ошо турала һөйләй

на небе ни месяца, ни звёзд — күк йөҙөндә ай ҙа, йондоҙҙар ҙа юҡ

ни жив ни мёртв — ҡото осҡан кемдең

ни ответа ни привета от кого — өнө лә, тыны ла юҡ

ни то ни сё — ни аллаға, ни муллаға

ни ите, ни һөтө; ни два ни полтора — ни ары, ни бире

ни-ни!; ни-ни-ни! — һис тә ярамай!

һис тә юҡ!, һис тә түгел!; ни гу-гу; ни слова — ауыҙыңды ла асма

ни шагу — бер аҙым да атлама

ни с кем не советоваться — бер кем менән дә кәңәшләшмәү